Đối với dân xây dựng, cốt thép dầm là cụm từ đã trở nên quá quen thuộc. Tuy nhiên, không phải ai cũng tự tin hiểu rõ về kỹ thuật thi công này. Kinh nghiệm bố trí thép dầm là vấn đề được anh em quan tâm nhất. Để giúp anh em có cái nhìn chi tiết nhất, Skycentral sẽ chia sẻ cách bố trí cũng như nguyên tắc bố trí cốt thép dầm qua bài viết dưới đây.
Bản vẽ thi công cốt thép dầm
Các kỹ sư sẽ thực hiện bản vẽ thi công gồm bản vẽ ván khuôn và bản vẽ cốt thép. Các thông số về hình dáng, đường kính, chiều dài, số lượng,… được thể hiện rõ ràng, chi tiết để việc thi công trở nên dễ dàng. Sẽ cần đến 30 phút để có thể đọc bản vẽ thiết kế nếu bạn là người trực tiếp giám sát công trình.
Ví dụ về bản vẽ thi công cốt thép dầm
Bản vẽ kỹ thuật thi công cốt thép dầm được thực hiện bởi các kỹ sư sẽ thể hiện rõ ràng chi tiết các thông số như hình dáng, đường kính, chiều dài, số lượng…để việc thi công trở nên dễ dàng.
- Bản vẽ thi công thường do kỹ sư thiết kế thực hiện, hoặc do đơn vị thi công thực hiện khi đã có bản vẽ thiết kế kỹ thuật.
- Bản vẽ thi công cốt thép dầm gồm bản vẽ ván khuôn và bản vẽ cốt thép. Thông thường với các kết cấu không quá phức tạp, nếu bản vẽ cốt thép đã thể hiện chi tiết và đầy đủ hình dáng và kích thước của dầm thì sẽ không cần đến bản vẽ ván khuôn.
- Thông thường đối với các kết cấu không quá phức tạp có thể không cần bản vẽ ván khuôn nếu bản vẽ cốt thép đã thể hiện đầy đủ hình dáng và các kích thước cấu tạo của dầm.
- Thường bản vẽ cốt thép sẽ gồm mặt chính và các mặt cắt ngang:
- Mặt chính được vẽ theo trục dầm, nhìn từ bên cạnh. Các mặt cắt ngang sẽ thể hiện sự thay đổi của cốt thép dọc theo trục dầm.
- Trên mặt chính thấy rõ các loại cốt thép vơi quy ước xem bê tông là trong suốt.
- Trên mỗi mặt cắt ngang sẽ chỉ thể hiện cốt thép có trong mặt cắt đó.
- Trong một số trường hợp có cấu tạo đơn giản, có thể chỉ cần vẽ trên vài mặt cắt mà không cần vẽ thép trong mặt chính.
- Cốt thép đai được thể hiện chủ yếu trên mặt cắt. Trên mặt chính, kỹ sư có thể vẽ toàn bộ cốt thép đai hoặc chỉ cần vẽ một vài đai đại diện cho từng đoạn.
- Nếu cốt thép đai được đặt với khoảng cách không đều s1, s2,…thì cần phải chỉ rõ số lượng đai với khoảng cách s1 trong mỗi đoạn hoặc chiều dài đoạn dầm trong đó đặt cốt thép đai với si.
Kinh nghiệm bố trí thép dầm trên tiết diện ngang
Khi bố trí thép dầm trên tiết diện ngang, cần lưu ý những điều sau:
Thứ nhất: đường kính cốt thép dầm dọc
- Thông thường, trong dầm sàn đường kính sẽ nằm trong khoảng 12 đến 25mm.
- Trong dầm chính, chúng ta có thể bố trí đường kính lên tới 32mm.
- Chú ý không nên chọn đường kính lớn hơn 1/10 bề rộng dầm.
- Để tránh nhầm lẫn và thuận tiện hơn cho việc thi công, mỗi dầm không nên dùng quá ba loại đường kính cốt thép chịu lực, chênh lệch giữa các đường kính không vượt quá 2mm.
- Cần tuân thủ đúng các quy định về bảo vệ và khoảng hở của cốt thép khi sắp xếp cốt thép trong tiết diện.
Quy định về đường kính và khoảng cách cốt thép dầm đổ tại chỗ
Thứ hai: lớp bảo vệ cho cốt thép dầm
Lớp bảo vệ cốt thép bao gồm cốt thép đai cấp 1 và cốt thép đai cấp 2. Phân biệt rõ ràng 2 loại này là điều quan trọng nhất. Trong mọi trường hợp, chiều dày của lớp bảo vệ không được nhỏ hơn đường kính cốt thép và không nhỏ hơn giá trị Co so với giá trị quy định. Cụ thể như sau:
- Đối với cốt thép chịu lực: Trường hợp trong bản và tưởng có chiều dày từ 100m trở xuống thì Co=10mm (15mm). Trong trường hợp chiều dài từ 100mm trở lên thì Co=15mm (20mm). Còn đối với dâm và sườn có chiều cao nhỏ hơn 250mm thì Co=15mm ( 20mm), từ 250mm trở lên thì Co=20mm( 25mm).
- Đối với cốt thép cấu tạo, cốt thép đai: nếu chiều cao tiết diện nhỏ hơn 250 mm thì Co=10mm (15mm), còn từ 250mm trở lên thì Co=15mm (20mm).
Những lưu ý cần ghi nhớ: các giá trị trong ngoặc được áp dụng cho kết cấu ngoài trời hoặc những nơi ẩm ướt. Những nơi chịu ảnh hưởng của môi trường biển cần lấy tăng chiều dày của lớp bảo vệ theo TCXDVN 327:2004. Còn với các kết cấu nhà bê tông nhẹ, bê tông tổ ong cần lấy tăng chiều dày lớp bảo vệ theo điều 8.3 của tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam 5574:2012.
Thứ ba: khoảng hở tại phần cốt thép của dầm
- Khoảng hở giữa hai mép cốt không được phép nhỏ hơn đường kính cốt thép lớn hơn và không nhỏ hơn trị số to. Nếu cốt thép đặt thành 2 hàng thì các hàng phía trên to=50mm (trừ hai hàng dưới cùng). Lưu ý nếu trong mỗi vùng đặt cốt thép thành nhiều hàng thì không được đặt cốt thép ở hàng trên vào khe hở ở hàng dưới.
- Trong những điều kiện chật hẹp, dùng nhiều cốt thép có thể bố trí cốt thép theo cặp, không có khe hở giữa chúng. Chú ý phương ghép cặp phải theo phương đổ bê tông và khoảng hở giữa các cặp tc>=1,5.Ø.
Bố trí thép dầm cần chú ý khoảng hở tại phần cốt thép của dầm
Thứ tư: giao nhau tại cốt thép dầm
Khi đặt cốt thép bên trên của dầm thành hai hàng thì cần đặt cách ra để cốt thép phía trên của dầm chính được đặt vào chính giữa hai hàng đó. Lúc này nếu cốt thép bên trên của dầm chính cũng được đặt thành hai hàng thì cần phải đặt cách ra để kẹp cốt thép của dầm sàn vào chính giữa.
Bố trí thép dầm giao nhau sao cho tạo thành điểm vuông góc giữa dầm sàn và dầm khung (dầm chính). Cốt thép dầm chính cần phải nằm bên dưới cốt dọc tại dầm sàn. Để tránh trường hợp cốt thép của hai dầm có thể vướng vào nhau, đặc biệt là các thanh ở phía trên, người ta thường đặt cốt thép dọc trong dầm chính bên dưới cốt dọc của dầm sàn.
Kinh nghiệm bố trí thép dầm theo phương dọc
Những nguyên tắc chung khi bố trí theo phương dọc:
- Trong vùng momen âm cốt thép dọc chịu kéo As đặt phía trên, trong vùng momen dương đặt ở phía dưới.
- Trong mỗi vùng đã được chọn và tính toán nên đặt cốt thép ở tiết diện có momen lớn nhất. Càng ra xa tiết diện đó, có thể giảm bớt cốt thép bằng cách cắt bớt một số thanh hoặc uốn chuyển vùng để tiết kiệm.
- Sau khi cắt hoặc uốn cần đảm bảo số cốt thép còn lại đủ khả năng chịu lực theo momen uốn trên tiết diện thẳng góc và cả trên tiết diện nghiêng.
- Ở đầu mỗi thanh, cần neo chắc chắn cốt thép chịu lực.
- Có thể đặt một cách độc lập hoặc được đặt phối hợp dọc theo trục dầm các cốt thép chịu lực ở phía dưới và phía trên.
Nếu muốn tiết kiệm chi phí có thể dùng phương pháp đặt cốt thép phối hợp. Tuy nhiên, việc đặt cốt thép phối hợp sẽ làm cho việc thi công trở nên phức tạp hơn và gây khó khăn cho việc chọn lựa để bố trí đúng các thanh thép.
Hy vọng những gì Skycentral chia sẻ có thể giúp ích cho các anh em xây dựng hoàn thành tốt công trình của mình.
